Ай циклдік жаңаруды, қайта туылуды және өлместікті білдіреді. Күн – еркектің бастауға қарама-қарсы, ай әйелдік бастауды бейнелейді. Ол о дүниені бейнелейді және ғашықтарға қамқорлық жасайды. Басқа халықтардың мифологиясында айдың басқа мағыналарын табуға болады: елес, алдамшы, өліммен, басқа әлеммен байланыс. Ежелгі дәстүрде Артемида, Селена және Геката құдайлары Аймен байланысты. Ежелгі Қытайда толық ай отбасы – ошақ қасын, жақын адамдар туралы естеліктерді және таза махаббатты бейнелейді.
Түркі әлемінде Ай түннің иесі және нышаны саналған, сонымен қатар ол Күннің аспандағы әпкесі болған. Ертеде қазақтар айға табынып, сөйлеген сөзінде құрметпен айтқан. «Ай көрдім, аман көрдім, ескі ай есірке, жаңа ай жарылқа» деп жаңа айға бата берді. Толық ай береке мен құнарлылықты бейнелейді.
Айдағы дақтар Күн мен Ай арасындағы олардың қайсысы әдемірек және қайсысы күндіз немесе түнде жарқырайтыны туралы бір кездері пайда болған дау туралы мифте өз түсіндірмелерін тапты. Аспан денелеріне құрметпен қарау, олардың сакрализациясы мен эстетикасы көптеген түркі халықтарының ат қою дәстүрінде сақталған: ай мен күн мағынасындағы сөздерді қамтитын қыз есімдері өте танымал. Мысалы, Толғанай – толық ай, Айсұлу – айдай сұлу, Күнсұлу – күндей сұлу, Айгерім – ай жүзді, Айгүл – айдың гүлі, Айжан – ай сияқты әдемі, айдай сұлу.
Қазақтарда айға саусақпен көрсетуге тыйым салынған, ал жаңа айда күйеуінің үйінің табалдырығын аттаған келін құнарлы болады (көп балалы болады) саналған. «Айы туды оңынан» деген сөз өрнегі кеңінен қолданылады, яғни бұл жағдайда біреудің жолы болды дегенді білдіреді.
Кеми бастаған ай – жарты ай түркілердің түсінігінде құлдырауды, бақытсыздықты, өлімді бейнелейді. Сондықтан қазақ мазарларында жарты ай жиі бейнеленген.
